📝 ધોરણ 8 NMMS પરીક્ષા પ્રેક્ટિસ ક્વિઝ (30 પ્રશ્નો)
1. ધાતુઓનો કયો ગુણધર્મ તેમને ખેંચીને પાતળા તાર બનાવવાની ક્ષમતા આપે છે?
હિન્ટ: આ ગુણધર્મને કારણે જ ઇલેક્ટ્રિક વાયર બનાવવામાં આવે છે.
સમજૂતી: તણાવપણું એ ધાતુનો ગુણધર્મ છે જેના કારણે તેને ખેંચીને પાતળા તાર બનાવી શકાય છે.
2. ભારતના બંધારણના ઘડવૈયા (મુખ્ય સ્થપતિ) તરીકે કોને માનવામાં આવે છે?
હિન્ટ: તેઓ બંધારણ સભાની ડ્રાફ્ટિંગ કમિટીના અધ્યક્ષ હતા.
સમજૂતી: ડૉ. બાબાસાહેબ આંબેડકર બંધારણ સભાની ડ્રાફ્ટિંગ કમિટીના અધ્યક્ષ હતા અને તેમણે બંધારણના ઘડતરમાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી.
3. નીચેની શ્રેણીમાં ખૂટતી સંખ્યા શોધો: $2, 5, 10, 17, 26, ? $
હિન્ટ: સંખ્યાઓ વચ્ચેના તફાવતને ધ્યાનથી જુઓ; તે વિષમ સંખ્યાના ક્રમમાં વધે છે.
સમજૂતી: સંખ્યાઓ વચ્ચેનો તફાવત $3, 5, 7, 9$ છે, જે $26$ પછી $11$ નો તફાવત (એટલે કે $26+11=37$) સૂચવે છે.
4. જો એકચલ સુરેખ સમીકરણ $x + 5 = 12$ હોય, તો $x$ ની કિંમત કેટલી થાય?
હિન્ટ: સમીકરણ ઉકેલવા માટે, $5$ ને બરાબરની નિશાનીની વિરુદ્ધ બાજુ લઇ જાવ અને બાદબાકી કરો.
સમજૂતી: સમીકરણ ઉકેલતા, $x = 12 - 5$, તેથી $x = 7$ થાય.
5. સજીવનો નાનામાં નાનો રચનાત્મક અને ક્રિયાત્મક એકમ કયો છે?
હિન્ટ: આ એકમની શોધ સૌપ્રથમ રોબર્ટ હૂકે કરી હતી.
સમજૂતી: કોષ એ જીવનનો મૂળભૂત રચનાત્મક અને ક્રિયાત્મક એકમ છે.
6. પ્લાસીનું યુદ્ધ કયા વર્ષમાં લડાયું હતું?
હિન્ટ: આ યુદ્ધ ભારતમાં બ્રિટિશ સત્તાના ઉદય માટે ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ ગણાય છે.
સમજૂતી: પ્લાસીનું યુદ્ધ $1757$ માં સિરાજ-ઉદ-દૌલા અને બ્રિટિશ ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપની વચ્ચે થયું હતું, જે ભારતમાં બ્રિટિશ શાસનનો પાયો નાખવા માટે નિર્ણાયક સાબિત થયું.
7. જે રીતે 'પુસ્તક' નો સંબંધ 'પુસ્તકાલય' સાથે છે, તે જ રીતે 'વાહન' નો સંબંધ કોની સાથે છે?
હિન્ટ: પુસ્તકાલય એ પુસ્તકો રાખવાનું સ્થળ છે. વાહનો ક્યાં રાખવામાં આવે છે?
સમજૂતી: પુસ્તકાલય પુસ્તકોનો સંગ્રહ કરે છે, અને ગેરેજ વાહનો રાખવાનું સ્થળ છે.
8. ઘાતાંકના નિયમો અનુસાર, $2^3 \times 2^4$ ની કિંમત ઘાતાંક સ્વરૂપે શું છે?
હિન્ટ: જ્યારે આધાર સમાન હોય ત્યારે ઘાતાંકોનું શું કરવું તે યાદ કરો.
સમજૂતી: ઘાતાંકના નિયમ $a^m \times a^n = a^{m+n}$ મુજબ, $2^{3+4} = 2^7$ થાય.
9. કયો પદાર્થ ઉષ્માનો સુવાહક છે પણ વિદ્યુતનો અવાહક છે?
હિન્ટ: આ પદાર્થનો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે ઇલેક્ટ્રિક ઇસ્ત્રીમાં અંદરના ભાગમાં થાય છે.
સમજૂતી: માઇકા ઉષ્માનો સારો સુવાહક હોવા છતાં વિદ્યુતનો અવાહક છે, તેથી તેનો ઉપયોગ ઇલેક્ટ્રિક ઉપકરણોમાં થાય છે.
10. ભારતના કયા રાજ્યમાં ક્ષેત્રફળની દ્રષ્ટિએ સૌથી વધુ જંગલ વિસ્તાર આવેલો છે?
હિન્ટ: આ રાજ્ય ભારતના મધ્ય ભાગમાં આવેલું છે, જેને 'ટાઇગર સ્ટેટ' તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
સમજૂતી: સત્તાવાર માહિતી મુજબ, મધ્ય પ્રદેશ ભારતમાં સૌથી વધુ જંગલ વિસ્તાર ધરાવતું રાજ્ય છે.
11. જો 'CAT' ને '3120' તરીકે લખવામાં આવે, તો 'DOG' ને કેવી રીતે લખી શકાય?
હિન્ટ: દરેક મૂળાક્ષરનો ક્રમાંક શું છે તે શોધો અને તેને ક્રમમાં લખો. (D=4, O=15, G=7).
સમજૂતી: મૂળાક્ષરોનો ક્રમાંક લઈને સાથે લખતા: $D=4, O=15, G=7$ એટલે $4157$ થવા જોઈએ. જો કે આપેલા વિકલ્પોમાં $40157$ આ પ્રકારની પેટર્ન માટે વધુ યોગ્ય હોય શકે છે, પણ $4157$ સૌથી નજીકનો અને સાચો જવાબ છે. (નોંધ: NMMSમાં $4157$ ને '40157' તરીકે ભૂલભરેલ રીતે પણ આપી શકાય છે.)
12. સંખ્યા $144$ નું વર્ગમૂળ કેટલું છે?
હિન્ટ: કઈ સંખ્યાને તે જ સંખ્યા વડે ગુણવાથી $144$ મળે છે?
સમજૂતી: $12$ નો વર્ગ $(12 \times 12) = 144$ થાય છે, તેથી $144$ નું વર્ગમૂળ $12$ છે.
13. કયું અંતઃસ્ત્રાવ (Hormone) માણસોમાં લોહીમાં શર્કરાનું સ્તર નિયંત્રિત કરે છે?
હિન્ટ: ડાયાબિટીસની બીમારી આ હોર્મોનના અપૂરતા ઉત્પાદન અથવા ક્રિયાને કારણે થાય છે.
સમજૂતી: ઇન્સ્યુલિન સ્વાદુપિંડ (Pancreas) દ્વારા ઉત્પન્ન થાય છે અને લોહીમાં ગ્લુકોઝના સ્તરને નિયંત્રિત કરે છે.
14. ગુજરાત રાજ્યની સ્થાપના કયા વર્ષમાં થઈ હતી?
હિન્ટ: આ દિવસને 'ગુજરાત ગૌરવ દિવસ' તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
સમજૂતી: ગુજરાત રાજ્યની સ્થાપના $1$ મે, $1960$ ના રોજ દ્વિભાષી મુંબઈ રાજ્યમાંથી અલગ થઈને થઈ હતી.
15. નીચેનામાંથી કયું અલગ પડે છે? (Which one is different?)
હિન્ટ: બાકીના ત્રણ પદાર્થોની તુલનામાં તે ગરમી અને પ્રકાશનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે.
સમજૂતી: સૂર્ય એક તારો છે, જ્યારે બાકીના ત્રણ ખગોળીય પદાર્થો ગ્રહ અથવા ગ્રહના ઉપગ્રહ છે.
16. એક લંબચોરસની લંબાઈ $8$ સે.મી. અને પહોળાઈ $5$ સે.મી. છે. તેનું ક્ષેત્રફળ કેટલું હશે?
હિન્ટ: લંબચોરસના ક્ષેત્રફળનું સૂત્ર 'લંબાઈ ગુણ્યા પહોળાઈ' છે.
સમજૂતી: લંબચોરસનું ક્ષેત્રફળ = લંબાઈ $\times$ પહોળાઈ. તેથી $8 \times 5 = 40$ ચો.સે.મી. થાય.
17. દબાણ (Pressure) નો SI એકમ કયો છે?
હિન્ટ: આ એકમ ફ્રેન્ચ ગણિતશાસ્ત્રી અને ભૌતિકશાસ્ત્રી બ્લેઝ પાસ્કલના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યો છે.
સમજૂતી: દબાણ $(P = F/A)$ નો SI એકમ પાસ્કલ છે.
18. ભારતીય સંસદના મુખ્ય બે ગૃહો કયા છે?
હિન્ટ: આ બે ગૃહો અનુક્રમે 'પ્રતિનિધિ સભા' અને 'રાજ્યોની સભા' તરીકે પણ જાણીતા છે.
સમજૂતી: ભારતીય સંસદના આ બે ગૃહો છે: લોકસભા (નીચલું ગૃહ) અને રાજ્યસભા (ઉપલું ગૃહ).
19. નીચેની જોડીમાં ત્રીજા પદ માટે યોગ્ય સંબંધ શોધો: 'પાણી' : 'બરફ' :: 'દૂધ' : ?
હિન્ટ: પ્રથમ જોડીમાં, પ્રથમ પદ બીજા પદનું કુદરતી અથવા સામાન્ય રૂપાંતરણ છે.
સમજૂતી: પાણીમાંથી ઠંડું થવાથી બરફ બને છે; તેવી જ રીતે, દૂધમાંથી જામણ દ્વારા દહીં બને છે.
20. અપૂર્ણાંક $\frac{3}{4}$ અને $\frac{1}{2}$ નો સરવાળો કેટલો થાય?
હિન્ટ: અપૂર્ણાંકનો સરવાળો કરતા પહેલા બંને અપૂર્ણાંકનો છેદ સમાન કરો.
સમજૂતી: છેદ સમાન કરતાં: $\frac{1}{2} = \frac{2}{4}$. તેથી $\frac{3}{4} + \frac{2}{4} = \frac{5}{4}$.
21. કોઈપણ વસ્તુના 'દહન' (Combustion) માટે કયો વાયુ અનિવાર્ય છે?
હિન્ટ: આ વાયુ વિના આગ લાગી શકતી નથી અને તે વાતાવરણમાં લગભગ $21$ ટકા છે.
સમજૂતી: દહન એ રાસાયણિક પ્રક્રિયા છે જેમાં પદાર્થ ઓક્સિજન સાથે પ્રક્રિયા કરીને ગરમી અને પ્રકાશ ઉત્પન્ન કરે છે.
22. સૂર્યમંડળમાં સૌથી મોટો ગ્રહ કયો છે?
હિન્ટ: આ ગ્રહને અંગ્રેજીમાં 'Jupiter' કહેવાય છે.
સમજૂતી: ગુરુ (Jupiter) સૂર્યમંડળનો સૌથી મોટો ગ્રહ છે.
23. જો કોઈ વ્યક્તિ પૂર્વ તરફ ચાલીને ડાબી બાજુ વળે, તો તે હવે કઈ દિશામાં જઈ રહ્યો છે?
હિન્ટ: દિશાઓનું ચક્ર યાદ કરો. પૂર્વથી ડાબી બાજુ વળવું એટલે $90$ ડિગ્રી ઘડિયાળના કાંટાની વિરુદ્ધ દિશામાં જવું.
સમજૂતી: પૂર્વ તરફ ચાલીને ડાબી બાજુ વળવું એટલે $90$ ડિગ્રી ઉત્તર દિશા તરફ વળવું.
24. જો કોઈ વસ્તુની મૂળ કિંમત $500$ રૂપિયા છે અને તેને $10\%$ નફા સાથે વેચવામાં આવે, તો વેચાણ કિંમત કેટલી હશે?
હિન્ટ: મૂળ કિંમતના $10\%$ નફો શોધો અને તેને મૂળ કિંમતમાં ઉમેરો.
સમજૂતી: $500$ ના $10\%$ નફો $50$ રૂપિયા થાય. તેથી વેચાણ કિંમત $500 + 50 = 550$ રૂપિયા થાય.
25. કયો ગ્રહ 'લાલ ગ્રહ' (Red Planet) તરીકે ઓળખાય છે?
હિન્ટ: આ ગ્રહ પર વૈજ્ઞાનિકો જીવનની શક્યતાઓ શોધી રહ્યા છે.
સમજૂતી: મંગળની સપાટી પર આયર્ન ઓક્સાઇડ (લોહનો કાટ) ની હાજરીને કારણે તે લાલ દેખાય છે.
26. 'સત્યશોધક સમાજ' ની સ્થાપના કોણે કરી હતી?
હિન્ટ: આ સમાજની સ્થાપના $19$ મી સદીના મહારાષ્ટ્રના એક મહાન સમાજ સુધારકે કરી હતી.
સમજૂતી: જ્યોતિબા ફૂલેએ $1873$ માં સત્યશોધક સમાજની સ્થાપના કરી હતી, જેનો ઉદ્દેશ્ય દલિતો અને સ્ત્રીઓના શિક્ષણનો હતો.
27. નીચે આપેલ શ્રેણીને પૂર્ણ કરો: $12, 6, 3, 1.5, ? $
હિન્ટ: આમાં ક્રમિક સંખ્યાઓ એક ચોક્કસ ગુણોત્તરથી ઘટી રહી છે, જે $\frac{1}{2}$ છે.
સમજૂતી: દરેક સંખ્યા અગાઉની સંખ્યા કરતાં અડધી છે: $1.5 \div 2 = 0.75$.
28. $1000$ નું ઘનમૂળ (Cube Root) કેટલું છે?
હિન્ટ: કઈ સંખ્યાને ત્રણ વખત ગુણવાથી $1000$ મળે છે?
સમજૂતી: $10$ નો ઘન $(10 \times 10 \times 10) = 1000$ થાય છે, તેથી $1000$ નું ઘનમૂળ $10$ છે.
29. અવાજ (ધ્વનિ) ની ઝડપ સૌથી વધારે કયા માધ્યમમાં હોય છે?
હિન્ટ: અવાજને પ્રસરવા માટે માધ્યમની જરૂર હોય છે. કયા માધ્યમમાં કણો સૌથી નજીક ગોઠવાયેલા હોય છે?
સમજૂતી: ઘન પદાર્થોમાં કણો સૌથી વધુ નજીક હોય છે, જેના કારણે કંપનનું પ્રસરણ સૌથી ઝડપી થાય છે.
30. સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સંઘ (UNO) નું મુખ્ય મથક કયા શહેરમાં આવેલું છે?
હિન્ટ: આ શહેર અમેરિકામાં આવેલું છે અને વિશ્વનું એક મહત્ત્વપૂર્ણ આર્થિક કેન્દ્ર છે.
સમજૂતી: સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સંઘ (UNO) નું મુખ્ય મથક ન્યૂયોર્ક સિટી, યુએસએ માં આવેલું છે.
